- FLUMEN et FLUVIUS
- FLUMEN et FLUVIUSsynonyma, nisi quod Flumen proprie ipsa aqua, Fluvius, decursus aquae. Sunt autem Fluvii, venae quasi minoris Geocosmi, fibris similes per folia plantarum excurrentibus, quibus una cum lacubus aliisqueve partibus Oceani minoribus, e Mari origo, in quod etiam redeunt. Adeo nempe totus Geocosmus innumeris abundat cavernis, hydrophylaciis siphonibus, et hydragogis ductibus, in quos non potest non Oceanus incumbens gravissimo molis suae pondere ingentem aquae copiam effundere, et ad superiora terrae protrudere, haud secus ac antliâ pressas aquas in altum eiaculamur et diffundimus. Athanas. Kircher. M. S. l. 5. s. 1. Disq. 1. A Gentibus pro Diis culti, quorum filiae Nymphae habebantur, ut inductione fluviorum, apud Poetas inprimis celebrium, liquet. Ex Historicis unum satis sit adduxisse Rubiconem, cui equorum greges consecravit, apud Suet. Cael. c. 81. Hinc omnia animalibus a natura data iis adscripta sunt: caput, brachia, pedes alia. Et quidem, caput quod attinet, ταυρομορφεῖς, tauriformes, fingebantur, occasione illius Homerici Il. φ.Τοὺς ἔκβαλλε θύραζε μεμυκὼς ἠὑτε ταῦρος.Ubi mugitus iis taurinus tribuitur a Poeta: sicut viri cornuti formâ Cephissum ab Atheniensibus cultum esse, auctor est Aelian. Var. Hist. l. 2. c. 33. ubi, quae gentes Graeciae quâ formâ coluerint Flumina, notat. Utrumqueve iungit de Ismeno loquens, Stat. Theb. l. 9. v. 420.Cornua concutiens, sic turbidus ore profundoIncipit ———Brachia, ἐκτροπαὶ illorum dicuntur, quae et cornua nonnumquam; pedes, ostia sunt. Praeterea affectus humanos, domicilia item iis assignata legas; qua de re vide Barth. ad Stat. l. 5.sylv. 4. v. 5. et Theb. l. 4. v. 832. etc. Inscriptum heroo: ΘΕΟΥ. ΧΘΟΝΙΟΥ. ΟΞ. ΠΟΤΑΜΟΥ. ΡΕΥΜΑ. ΔΙΕΠΕΙ. apud Desid. Herald. Animadv. Arnob. l. 1. ad illa. Indigetes illi, qui flumen repunt et in alveis Numisi cum ranis et pisciculis degunt? Et Νομικῖου habet Dionys. Halic. Antiqq. Rom. l. 1. Καὶ ἀυτῷ καταϚκενάζουσιν οἱ Λατῖνοι τιρῷον ἐπιγραφῇ τοιᾳδε κοσμούμενον, ΠΑΤΡΟΣ ΘΕΟΥ ΧΘΟΝΙΟΥ ΟΣΝΟΜΙΚΙΟΥ ΡΕΥΜΑ ΔΙΕΠΕΙ. Itegram descriptionem spectri huiusmodi hanc Claud. exhibet in Cons. Prob. et Olyb. Carm. 1. v. 2XI. et seqq.——— ——— Ilicet herbisPallentes thalamos, et structa cubilia muscoDeserit, ac Nymphis urnam commendat herilem.Illi glauca nitent hirsuto lumina vultu,Caeruleisque infecta notis, reddentia patremOceanum: crispo densantur gramine colla.Vertice luxuriat toto crinalis arundo.Quam neque fas Zephyris frangi, nec sole perustamAestivo candore mori: sed vivida frondet,Aequaevum complexa caput. taurina levanturCornua temporibus, raucos sudantia rivos,Distillant per pectus aquae frons hispida manatImbribus: in liquidos fontes se barba repectit.Quo modo etiam pingebantur, sic tamen, ut proni in laevam, quum quiescerent: Stat. docente Theb. l. 2. v. 218.——— pater ipse bicornisIn laevum pronâ nixus sedet Inachus urnâ.Itaqueve quicunqueve fluvium transituri, eum adorabant, et manus lavabant, ex praecepto Hesiodi,Μηδέ ποτ᾿ ἀενάων ποταμῶν καλλίῤῥοον ὕδωρΠοςςὶ περᾶν, τρίν γ᾿ ἔυξῃ, ἰδὼν ἐς καλὰ ῤέεθρα,Χεῖρας νιψάμενος πολυηράτῳ ὕδατι λευκῷ.Quod secuti Romani Petroniam amnem in Tiberim defluentem inauspicato numquam transibant, quod perenne auspicari dixêre, teste Festo in Petronio. Militares insuper copiae in traiectu sacrificabant, quod θύειν τὰ διαβατήρια Graecis indigitatum. Taceo coronas ex myrica aut arundine, capillorum primitias, virginitatem, equos taurosque, alia, iis consecrata, vota suscepta, et soluta; ceteraqueve quibus superstitio Idola sua antiquitus. coluit, in recentius quoqueve aevum, imo praesentem aetatem, apud Idololatras Indos, valitura. Vide etiam supra ubi de Amnibus, Aqua, et Diis Gentilium, nec non infra in voce Potamides. Ceterum sanguineo colore visi, vel etiam tempore non suo exundantes, inter prodigia semper numerati sunt, plenus Liv. Obsequens, Veterum alii, quibus adde C. Barth. Animadv. ad Pap. Stat. Theb. l. 4. v. 375. et l. 7. v. 405. Nec omittendus ritus Vett. fluminibus gelidis lavandi pueros, futuros Heroas. Ita enim Claud. de 4. Cons. Honor. Carm. 8. v. 525.Flumina laverunt puerum Rhodopeia Martem.Virg. de Rutulis Aen. l. 9. v. 603.Durum a stirpe genus, natos ad flumina primumDeferimus, saevoque gelu duramus et undis etc.Vide eundem Barth. ibid. Theb. l. 9. v. 797. etc. Nec cadavera reorum vel hostium in fluvios proiciendi, vide infra ubi de Tractione. Sed et suorum defunctorum corpora in eos deicere solitos Aethiopas aliosqueve, discimus ex Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 3. c. 2. etc. Plura de Fluviis, origine inprimis, et maximorum ab Sept. versus Austr. fluxu, apud G. I. Voss. de Idolol. l. 2. c. 73. et seqq.Fluvii totius Geocosm: notiores, ex Auctore Anonymo Hist.Orbis Terr. iuxta alphabeti ordinem.I. Europae.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.